Erreportajeak
Animaliak Gabonetako 'apaingarri' izatearen alde eta kontra
Behorrak, astoak, oiloak eta gameluak; asko dira Eguberrietan desfilatzera ateratzen dituzten animaliak. Kalejirak edertzeko aitzakian ateratzen dituzte, baina eragile batzuek ez dute halakorik nahi; zapalkuntzarik gabeko bestak antolatzearen alde daude.
COP26 goi bilerak ez ditu ase ahots baikorrenen espektatibak
Iparraldeko potentzia kutsatzaileek Hegoaldeko herrialdeei laguntzeko agindutako 100.000 milioi dolarreko diru zorroa ez da osatu oraingoan ere. Gainera, ikatzaren erabilera gutxitzeko eskaera egin die goi bilerak herrialdeei; ez «ikatza uzteko».
Martin Ugalderen ekarpena sarean jarri dute
Martin Ugalderen jaiotzaren mendeurrenean, haren lan osoa jaso dute webgune batean: 2.049 idazlan. Kazetaria, politikaria, idazlea izan zen Ugalde, eta ibilbide sendoa egin zuen alor guztietan.
1936ko gerraren ondorioz erbesteratu, eta, Venezuelan ospe handiko kazetari bihurtuta, 1969an itzuli zen, jaioterriarekiko konpromisoarengatik, eta amets bat bete nahi zuelako: euskarazko egunkari bat sortzea.
Mamutak berpiztuko dituela iragarri du ikerlari talde batek
Asiako elefantearen eta mamut iletsuaren arteko nahasketa litzateke, eta ikertzaileek esan dute haien bidez sor dezaketela duela 10.000 urteko tundraren antzeko ekosistema.
Zientzialari askok zalantzan jarri dute proiektu horren gauzatzea, eta askoren galdera da ea etikoa ote den jada galduak diren animaliak birsortzea.
Euskal enpresek asko kutsatzen dute oraindik ere
Koronabirusak eragindako 2020ko etenaldiaren aurretik, 2019an, industriak eta energia ekoizle handiek kutsadura handia sortu zuten, PRTR erregistroaren arabera.
Kutsatzaileen buru Petronor petrolio findegia ageri da, baina gas bidezko ziklo konbinatuko zentralek eragindako poluzioa ere nabarmentzekoa da.
Palmako sumendiak lur berria sortuko du
Lurra etengabe mugitzen ari da, eta horren ondorioetako bat dira sumendien erupzioak. Kanaria uharteak bolkanikoak dira, erupzioek sortutakoak. Magma zenbait ahotatik atera da, eta itsasoraino heldu da. Bide horretan, hainbat etxebizitza suntsitu eta laborantzarako lurrak hondatu ditu labak: hain zuzen gerora lur bihurtuko den labak.
Basoak, larre eta landa lurrak baino gehiago
Orain dela 110 urteko Euskal Herrian, belardiek azaleraren %42,2 hartzen zuten, eta basoek, %35,8. 2010ean, azalera guztiaren ia erdia ziren basoak (%44,3), eta larre gutxiago zeuden (%32,9). Beherakada dezentez nabariagoa izan da isurialde mediterraneoan.
Matematikak maitatzen ikasten
Matematikak bizitzako esparru guztietan daudela esan izan dute maiz. Hala ere, eskola garaian, kosta egiten da lotura egitea matematikaren eta egunerokoaren artean. Gizartea aldatzearekin batera, irakasteko moduan aldaketak egiten hasi dira, eta, pixkanaka, «praktikotasunerantz» jo dute.
Zergatik dira soinuak atseginak edo jasangaitzak?
Soinu guztiak ez dira berdin guztiontzat. Bi arrazoik eragin dezakete hainbat soinuekin eduki dezakegun sentsazio desatsegin hori: fisiologikoak edota psikologikoak. Izan ere, soinuen hautemateak sailkatzen du soinu bat atsegina den edo ez.
Adituen arabera, ez dago soinu atsegin edo desatsegin unibertsalik, gizaki bakoitzaren bizipenek baldintzatzen baitute.