Pandemiak kalte egin die haur, gazte eta nerabe askoren oreka emozionalari eta buru osasunari: lehendik zeuden gaitz batzuk areagotu egin ditu, eta patologia berriak azaleratu. 

Buruko eritasunen bat duten nerabeen artaren hutsuneak lehen pertsonan azaldu ditu Erika Rio gazteak.

Giza tragediaz gain, gerrak baditu beste ondorio batzuk ere. Ukrainako gatazkak eragin handia izan dezake ingurumenean, eta adituek arrisku bat nabarmendu dute: kutsadura nuklearra. Hamabost erreaktore dauzkate martxan.

Hogei urtean erdira murriztu da baxurako flota, errelebo faltagatik. Sarritan, kanpoko ontzi jabeek erosten dituzte barkuak eta horien lizentziak, eta beste portu batzuetara eramaten. Izan ere, arrantza metodo tradizionalak eta enpresa eredu familiarra aldatzen ari dira.

Martxoaren 14a da Pi-ren Nazioarteko Eguna. Pi zenbakia. Laburtuta eta biribilduta, 3,1416.

Jakin-min eta lilura handia eragin du, eta maiz izan da ikergai. Ezinbestekoa da. Gaur egun ia edozein arlotan eta lekutan erabiltzen da kalkuluak egiteko. Hainbat bitxikeria ere sortu dira haren inguruan.

Bi hilabetez iraun du bizirik, baina duela egun batzuk okerrera egiten hasi zen haren osasuna. Ebakuntza honekin, lehen aldiz, arrakastaz lortu zuten gizaki bati genetikoki eraldaturiko txerri baten bihotza txertatzea.

Pandemiak agerian utzi du zaintza guztiz beharrezkoa dela eta, aldi berean, egungo eredua agortuta dagoela, feministen aburuz. Hori dela eta, zaintza sistema publiko baten inguruko aldarria zabaltzen ari da mugimendu feministan.

Amagoia Mujika Tolaretxipi BERRIAko berriemaile berezia Ukraina eta Polonia arteko mugan izan da, Dorohusken, gerratik ihesi datozenen testigantzak biltzen.

UNHCR Iheslarientzako Nazio Batuen Goi Mandatariaren arabera, «mende honetako errefuxiatu krisirik handiena» da. Dagoeneko milioi bat ukrainarrek utzi dute herrialdea; egun bakar batean [martxoaren 2an] 200.000 lagun irten ziren Ukrainatik.

Garaian garaiko testuinguruak baldintzatu du Errusiaren eta Ukrainaren arteko gatazka: Industria Iraultzak, Holodomorrak, Bigarren Mundu Gerrak, SESBren desagerpenak..., eta, orain, AEBek, Putinek, gasaren inguruko interesek eta abarrek. Errusiak otsailaren 24an hasi zuen Ukrainaren kontrako azken erasoa. 

Ukrainaren eta Errusiaren arteko loturak sakonak dira, baina alde handiak daude eskualde batetik bestera, hizkuntzan eta joera politikoan, adibidez. Azken gertakariek ataka gaiztoan jarri dute Ukrainaren lurraldea, zeina Errusiak inguratua duen; horixe baliatu du herrialde hari eraso egiteko.