Albisteak

Victor Jara hiltzea egotzita, 25 urteko kartzela zigor irmoa ezarri diete zazpi militarri
Txileko justiziak herrialdeko diktaduraren krimenik sinbolikoenetako bat zigortu du, sententzia irmo baten bidez. Militar horietako batek bere buruaz beste egin du epaiaren berri izan ondoren.
Estatu kolpearen 50. urteurrenaren atarian iritsi da epaia —irailaren 11n beteko da mende erdi—, Pinocheten diktadura militarrari buruzko kontakizun ofizialak zein izan behar duen eztabaidan dela, gizarte giro polarizatu batean.

Ipar Euskal Herriko ikasleen %68k ez dute euskararekin harremanik izanen
Ama eskolan eta lehen mailan %43k izanen dute euskarazko irakaskuntza; 2019an %40,9 ziren. Bi puntu emendatu da lau urtean.
Bigarren maila bere osotasunean hartuta, Ipar Euskal Herriko ikasleen %21,3 dira ikasgelan euskaraz zerbait jasotzen dutenak; %18 ziren 2019an.

Tolkien, unibertso mugaezin baten asmatzailea
Errealitatetik ihesi, fantasian hartu zuen babes J.R.R. Tolkien
idazleak. Ez ziren asko izan haren lan literarioak, baina eragin eta
arrakasta handia izan dute guztiek. 'Eraztunen Jauna' liburuaren egilea
da, besteak beste. Hil zela 50 urte bete dira irailaren 2an.

Indiako espaziontzi bat iritsi da lehen aldiz Ilargiko hego polora
Abuztuaren 23tik, Ilargiko hego poloan dago Indiako Chandrayaan-3 espaziontzia. Ilargiko hego polora ailegatu den lehen espaziontzia da, eta han ilargiratu den laugarren herrialdea, AEB Ameriketako Estatu Batuen, Txinaren eta SESB Sobietar Errepublika Sozialista batasunen atzetik.

Fukushimako ur kutsatuak isurtzen hasi dira Ozeano Barera
Abuztuaren 24an hasi ziren isurtzen itsasora lehen 7,800 metro kubikoak, eta hamazazpi egun inguru beharko dituzte horretarako.
Denera 1,34 milioi metro kubiko inguru daude pilatuta zentral nuklearreko edukiontzietan, baina tona litro horiek «apurka-apurka eta era kontrolatuan» isuriko dituztela ziurtatu dute Japoniako Gobernuak eta zentralaren jabe Tepco konpainiak.

Garoñako zentral nuklearra eraisten hasiko da Espainiako Gobernua
Lanek hamar urte iraungo dute, eta 475 milioi euroren kostua izango dute. Hondakinekin eta kutsadurarekin kezkatuta agertu da Araba Garoña Gabe plataformak.
Burgosen (Gaztela eta Leon, Espainia) dago Santa Maria de Garoñako zentral nuklearra, Arabatik oso hurbil.

Espainiako hauteskundeak: Sanchezi ondo atera zaio apustua
PPk irabazi ditu Espainiako Gorteetarako hauteskundeak, baina ezingo du gobernatu ez bakarrik, ez Voxekin batera. PSOEk Euskal Herriko eta Kataluniako independentistak konbentzitu beharko ditu Moncloan segitzeko.

Hondarribiko alkateak dio alardean andreak eta gizonak ateratzeko lan egingo duela
Irailaren 8an ospatu ohi dute Hondarribian (Gipuzkoa) jaietako egun handia, eta Alardea izaten da ekitaldirik garrantzitsuena. Jaizkibel konpainiak 25 urte daramatza Alardean emakumezkoen parte hartzea bermatzen; izan ere, beste konpainietan ezin izan dute normal desfilatu.
Aurten aldaketak egon daitezke, urte askoan EAJren eskuetan izan ostean, Abotsanitz plataformarena baita alkatetza.

Egunez naziekin, gauez iheslariekin
Saran (Lapurdi), haren hotela hartua zuten naziek. Eta, hala ere, erresistentziarekin kolaboratu zuen Maria Josefa Sansberro 'Maddi' oiartzuarrak, jazarriei muga zeharkatzen lagunduz. Lehenago, 36ko gerrako iheslariei lagundu zien muga pasatzen.
Izarraitz Villaluzek eta Joxe Mari Mitxelenak Sansberroren figura berreskuratu dute hainbat agiri eta lekukotza bildu ostean; Edurne Portela idazleak fikzioaren bidez biribildu du haren soslaia Maddi y las fronteras liburuan.