Albisteak
Erregai sintetikoak: kutsadura erregai
Europako Batasunak martxoan onartu zuen errekuntza motorreko autoen salmenta debekatzeko legea, baina ate bat irekita utzi zuen, 2035etik aurrera ere merkatuan egon daitezen: erregai sintetikoak izango dira horretarako giltza.
Autoek erregai horiek erretzean isuriko duten gasa jada atmosferan zegoena litzateke. Beraz, ez da gas kutsagarririk isuriko; ez ez dituztelako, baizik eta gas horien zikloa zirkularra izango delako.
Kazetaritza 'elikagai'
Muskizko institutuko batxilergoko ikasleek kazetaritza landu dute BERRIA Ikasgelarekin elkarlanean, eta elkarrizketa egin diote Maddi Etxeberria Otaegi nutrizionistari.
Kazetaritzak aukera asko eskaintzen ditu aktualitatea baliatuz hezkuntzako curriculumak lantzeko, eta euskarazko egunkaria bide hori aztertzen eta garatzen ari da.
Bardea, liburu ireki bat
Bardeako paisaien azalpen geologikoa begi bistan dago bisitari ororentzat, agerian baitira elementu horiek, lekuaren ezaugarriengatik. Liburua batean jaso ditu Euskal Herriko Unibertsitateak han 30 urtez egindako ikerketa lanen emaitzak: 'Nafarroako Errege Bardeak. Bisitariaren gida. Geologia'.
Azken zortzi urteak inoiz erregistratutako beroenak izan dira
Batez besteko tenperaturaren igoera, ozeanoen berotzea, berotegi gasen metaketa, glaziarren masa galtzea... aldagai guztiak kontutan hartuta, esan daiteke iaz ere areagotu zela klima larrialdia.
XIX. mendearen erdialdera neurtzen hasi zirenetik, 2016a izan da orain arte erregistratutako urterik beroena.
Sugeen mapa osatzen ari da Aranzadi herritarren laguntzarekin
Udaberriarekin batera, zulotik ateratzen hasi dira sugeak, eta etxe zulotik sugezainak. Izan ere, suge bat ikustean hari argazkia egiteko eta Twitterren bidez non ikusi duten kontatzeko eskatu die herritarrei Aranzadi zientzia elkarteak. Helburua da Euskal Herrian ikusitako sugeak sailkatzea eta mapa batean kokatzea.
Sudango gatazkaren gakoak
Armadaren eta paramilitarren arteko borrokak piztu dira Sudanen. Paramilitarrek esan dute borrokan jarraituko dutela armadak amore eman arte; armadak, berriz, egoera «kontrolpean» dutela adierazi du.
Boterea eskuratzeko lehia dago Sudango armadaren eta paramilitarren arteko borroken atzean. Baina zergatik piztu da orain duela gutxi arte aliantza sendoa zirudiena? Hemen gako batzuk.
Printze txikiak 80 urte bete ditu
Antoine de Saint-Exupery idazlearen 'Printze txikia' liburua 1943an argitaratu zen lehenbizikoz, eta pizten duen ikusmira ez da apaldu. Gaur egun, 500 hizkuntza edo dialekto baino gehiagotan irakur daiteke nobela; Bibliaren ondotik, hizkuntza gehienetara itzulitako lana da.
Erlea: nekazaritzatik aldenduta, hobeki
Gizakiaren esku hartzeak eragina du erleen mikrobiotan edo mikroorganismo multzoan: erlauntzak zenbat eta leku naturalagoan egon, orduan eta osasun hobea izanen dute mikrobioei dagokienez.
Adimen artifiziala: fikziotik errealitatera
GPT-4 txatak agerian utzi du adimen artifiziala ez dela jada etorkizuneko kontua. Adituek diote aurrerantzean geroz eta arlo gehiagotara zabalduko dela, baina zer da adimen artifiziala? Nola funtzionatzen du, eta nola aldatuko du gaur egungo bizimodua?