Berria Ikasgela

AZKENAK

Adimen artifiziala eta algoritmoa, dena kontrolatzeko

Adimen artifiziala eta sare sozialetako algoritmoak hauteskundeetan ere erabili izan dira. Adituek ohartarazi dute erabiltzaileek ezin dituztela kontrolatu, eta gero eta zailagoa dela manipulazioak antzematea.

Safia el Aaddam: «Inposatutako etiketa bat da migratzaileen seme-alabona»

Migratzaileen alaba izateagatik bizi duten asimilazioa ikusita, haien sustraiak defendatzea garrantzitsua dela uste du Safia El Aaddamek (Tarragona, Herrialde Katalanak, 1995). Hija de inmigrantes [Migranteen alaba] liburua aurkezten izan da Euskal Herrian.

Siriako gerraren kronologia

2011ko martxoaren 15ean hasi zen gerra zibila Sirian. Gobernuaren errepresioaren kontra, Udaberri Arabiarra mugimendua ernatu zen Sirian, eta, orduz geroztik, borrokan aritu dira herritarrak. Hala ere, badira gatazkan parte hartu duten indar gehiago: Estatu Islamikoa eta nazioarteko hainbat herrialde boteretsu tartean.

Mikel Araolaza: «Ume lapurtu bat izan nintzela esplikatu zidan aitak»

Mikel Araolaza Errumaniako Campulung herrian sortu zen 1999an. Urrian hara bidaiatu, eta lortu zuen familiarekin berriro elkartzea.

Ipar Euskal Herriko ikasleen %67k ez dute harremanik euskararekin

Frantses elebakarra da eredu nagusia, oro har; lizeoan, hamarretik bederatzi ari dira frantses hutsean. Ama eskolan eta lehen mailan dira euskarazko irakaskuntzaren daturik onenak.

NABARMENDUAK

Nola esan

«Maite-gorrotoaren gainetik», euskarak bizitzeko balio duelako mezua ikasleei nola helarazi. Horixe du hizpide Lizar Begoña idazle eta irakasleak. Kalean euskararen presentzia oso eskasa delarik, oso zaila iruditzen zaio ikasgelatan euskararen inguruko interesa piztea. Uste du enpatiaz egin behar dela, eta bazterreko izatearen errealitatea aintzat hartuta.

Mikel Cazenave: «Zapatak arraberritzea politikoa da»

Mikel Cazenavek (1993, Baiona) zapatak arraberritzen eta sortzen ditu Baionako Atelier Roseau zapata lantegian. Nahiz eta egungo kontsumo eredu nagusia produktu bat erostea eta botatzea den, zapataginak etenaldia inposatzen dio erauntsi horri, arraberritzean baita gakoa.

Heldurik zaharrenen arora iristen

60 urtetik gora dituzte, baina ez dira zahar sentitzen, ez behintzat adinak ezinduta. Asko dira, eta laster are gehiago izango dira. Eta horrek guztiak ondorioak izango ditu: besteak beste, ekonomian.

ERABILIENAK

Gizonkeria

Onintza Enbeita bertsolariak eskertu egiten dio Aner Peritz bertsolariari «den moduan azaltzeko duen ausardia». Izan ere, sare sozialetan hainbatek jarri dute auzitan haren janzkera zein jarrera. Eta, hain justu, halako jokaeren kontra kantatu zuen Peritzek [ikus bideoa albistearen amaieran].

Aditzen ez den ahotsaren bila

Talibanek emakumeen kontrako bertze lege bat ezarri dute: Afganistanen ezin izanen da emakumeen ahotsik aditu leku publikoetan. Etorkizuna «beltz» ikusten du Hoda Khamox Afganistango aktibistak.

Telmo Lazkano: «Eskolak mugikorrik gabeko arnasgune bihurtu behar ditugu»

Haur eta nerabeen artean sakelako telefonoen erabilera mugatzeko neurrien eske Altxa Burua mugimenduan batuta dauden familiek ozendu egin dute berriz ahotsa. 8.000 sinadura baino gehiago batu dituzte beren aldarrien alde.

Inoiz baino berotegi gas gehiago dago atmosferan

Azken bi hamarkadetan, %11 areagotu da atmosferan pilatutako CO2a.

Munduko Meteorologia Erakundeak urtero argitaratzen duen txostenaren arabera, beste urte batez inoiz baino handiagoa izan zen berotegi gasen kontzentrazioa iaz.

Emozioz betetako errusiar mendia

Bi aste pasatu dira Valentziako zenbait herri urak hartu zituenetik. Lohiak han dirau, eta ehunka dira asteburuan laguntzera joan direnak. Isabel Jaurena BERRIAko berriemaile bereziak bertatik bertara kontatu du boluntario talde baten lana.

Errealitatea gizonon begi itxietatik

Martxelo Otamendik hizpide ditu bere zutabean Alex Sardui Gatibu taldeko kantariak eginiko azken adierazpenak. Kantariak esan zuen musikan ez dagoela genero diskriminaziorik, eta Otamendik dio esparru guztietan dagoela diskriminazioa, emakumeek gizonei behin eta berriro gogoratu dieten bezala.

INFOGRAFIAK

IKUSI GUZTIAK

Pentsamendu suizidak izan dituzte hamar gaztetik seik

Hego Euskal Herriko 3.700 gazte ingururen erantzunak jaso ditu Gurea Geroa plataformak, osasun mentalari buruzko azterketa batean. Eusko Legebiltzarraren esku utzi dute txostena, eta buru osasunari begirako politika publiko berriak jorratzeko eskatu dute.

www.gureageroa.eus atarian kontsultatu daiteke inkesta.

Trump garaile, erabat

Behin-behineko emaitzen arabera, presidentegai errepublikanoak eskuratu ditu boto gehien, estatu erabakigarrietan gailendu da, eta bigarrenez izango da AEBetako presidente.

Teknologia kuantikoaren oinarria, qubita

Bigarren iraultza kuantikoaren muina dira bit kuantikoak. Haiek nola egin jo eta su ikertzen ari dira zientzialariak, eta oraindik ez da mota jakinen bat nagusitu.

BIDEOAK