BERRIAko artikuku analitikoaren (2018-10-14) laburpena: Zer pasatu da udan Madrilek urrats sendorik ez egiteko bestelako espetxe politika baterako? Pedro Sanchez Espainiako gobernuburuak ekainean kartzela politikaren aldaketa iragarri bazuen, ETA maiatzetik deseginda badago, Iñigo Urkullu Jaurlaritzako lehendakariak Sanchezi espetxe arloa lehentasunen artean hartzeko eskatu bazion ekainean Moncloan, hil berean Hegoaldeko bi legebiltzarrak eta gehiengo sindikala neurri berrien alde agertu baziren, EPPK-k “kaleratze” bidean legebideari jarraitzeko prestasuna berretsi badu udan eta Madrilek Parisen eredua hor badauka, zer pasatu da udan taxuzko mugimendurik ez egiteko? Ez dio borondate onik ikusten ezker abertzaleak Madrili. Bide batez, biktimen elkarteak bilera agenda handiarekin dabiltza; PPri ere esan diote ez direla euskal presoen gerturatzeen aurka jarriko “legearen barruan” egiten badira, baina ez dute nahi hurbilketarik batere. Gaur-gaurkoz foku bat, urriaren 20ko manifestazioa da. Bestea, Europako Giza Eskubideen Auzitegiaren hilaren 23ko epaia.♦
Page 10 of 47
Euskal preso bati haren komunikazioak atxikitzea luzatzeaz espetxeak hartutako erabakiko azalpenak: “ETA talde terroristakoa zara zu, eta erakunde armatu horrek antolatzen dituen protesta kolektiboetan modu aktiboan parte hartzen duzu. (…) Talde armatu kriminalaren kide aktiboa izaten segitzen duzu. (…) Informazio iturri izan zaitezke, ETAren delitu jarduerak ahalbidetzeko. (…) Gainera, lotuta segitzen duzun erakunde terroristaren edo harentzako kontsignen igorle izan ahal zara. (…) ETA talde armatuak espetxe zentroaren eta honen langileen segurtasuna eta ordenua arriskuan jartzen dituen ekintzak eta atentatuak egiten ditu; (…) beraz, justifikatuta dago hartu den neurria [komunikazioak atxikitzea luzatzea]. (…) Ebazpen hau Espetxe Zaintzako Epaitegi Zentralari komunikatu zaio. Albocasser, 2018ko abuztuaren 13a, [espetxeko] zuzendaria”. 133 egun lehenago jakinarazi zuen ETAk, nazioarteko komunitatearen bidez, desegin zela.♦
Adolfo Muñozek BERRIAn: “Bi modu daude bideratzeko prozesu subiranista. Ezkerra eta burujabetasuna lotuz da lehena; Oriol Junqueras argi egiten ari da horren alde Katalunian. Oinarri soziala irabazita burujabetasunera joatea da. EAJk eta EH Bilduk adostu dutena da bestea: klase arteko modu baten bidez joatea burujabetasunerantz. Zilegi da hori adostea, baina guk [ELA] ez dugu horretan sinesten”. Junqueras, beraz, eredu… 2011 irailetik da hura ERCko presidentea. Urte bereko ekainean Sant Vicenç dels Horts-eko alkatetza lortu zuen, CiUrekin eta ICVrekin akordioa eginda. 2012ko abenduan, Kataluniako Parlamenturako hauteskundeen ondotik, CiUrekin itun bikoitza egin zuen: errerendumerako bide orria eta Artur Masen (CiU) president-etza inbestidura. CUPek orduan babesa eman zion autodeterminazio prozesurako bideari, eta errefusatu egin zituen CiUren politika soziala eta ekonomikoa. 2012an ere, inbestidura akordioa CiUk eta ERCk; Mas president. 2015ean, CiU zeneko sektore nagusiarekin hauteskunde koalizioa egin (JxSi) eta gobernua osatzera iritsi zen ERC. 2017an, aparte aurkeztu ziren (JxC batetik, ERC bestetik), baina gobernuan batera daude. CUPek jarraitzen du Generalitateko politika ekonomikoa eta soziala kritikatzen. Urteotan, gainera, agerian gelditu dira CiU zeneko alderdi nagusiko kideen ustezko ustelkeria kasuak. Zerk batzen ditu katalan abertzaleen indar politikoak? Kataluniako Errepublika independenteak, eta, horretarako, autodeterminazio erreferendumak, baita hartarako herri mugimenduarekin aritzeko borondateak ere.♦
ETA “garaitu” dutela irudikatzeko asmoz, urriaren 1ean ekitaldi bat egingo dute Espainiako eta Frantziako gobernuek, Madrilen. Egiteke dute halako zerbait ETAk bukatu zuenetik —maiatzak 3, Geneva—, eta beharko dute egin. Ulertzekoa izan daiteke, eta logikoa. Han izango dira, ordezkaritzen buru, Pedro Sanchez Espainiako presidentea eta Edouard Philippe Frantziako lehen ministroa. Uztailean Sanchezek iragarri zuen Madrilek Parisi eskerrak emango dizkiola emandako “laguntzagatik” eta “terrorismoaren biktimei gorazarre” egingo dietela; gainera, Frantzia ETAren artxiboa entregatzekoa omen da. Esperotako mezu eta ekinbideak dira, ezin harritu horregatik. Garrantzitsua da bi gobernuek (estatuek?) ere ixtea ETAren zikloa (1958-2018). Horrez gain, ikusi egin beharko ETAren aroaren osterako elkarbizitzarako mezurik emango duten; ondotik neurriekin lagunduta baletor, mezu hori litzateke garrantzitsuena biharko egunerako.♦
Joan den maiatzaren 3an ETAk bere desegitea iragarri zuenean Henri Dunant zentroan, Genevan, ekitaldia bukatzean zentroko goi arduradun Judyta Wasowskarekin egoteko aukera izan genuen BERRIAko kazetariok. Jesus Egigurenengatik galdetu zigun. Euskal Herrira itzuli ginenean, solasaldi horren berri eman genion Egigureni, eta Wasowskarekin jarri zen harremanetan. Uztailaren 2an Genevara joan zen, Rafaela Romero emaztearekin (PSE-EEko legebiltzarkidea) eta Maria alabarekin, eta bost egun pasatu zituzten. Uztailaren 3an Henri Dunant zentroan izan ziren, Wasowskarekin-eta egoteko, eta ikusi zuten egoitzako toki preferentzial batean ETAren desegite agiria jarria dutela, lau hizkuntzatan, koadro banatan —euskaraz, espainolez, frantsesez eta ingelesez—. Horiekin argazkiak atera zizkien Egigureni eta Romerori alabak. Diote bisita “oso emotiboa” izan zela. 2005-2007ko prozesuan Henri Dunant zentroarekin harreman estua izan zuen Egigurenek —PSE-EEko presidentea orduan—. 2005eko ekainaren 21ean handik 300-400 metrora egin zuen, Espainiako Gobernua ordezkatuz, ETArekin lehen bilera: Wilson hotelean. Josu Urrutikoetxearekin batzartu zen. Pasa den uztaileko bisitan Henri Dunantekoek aitortu zioten euskal auzikoa izan dela euren ibilbideko lanik garrantzitsuena.♦
Post scriptum (2018-9-25): Jesus Egiguren eta Rafaela Romeroren alaba Maria, Nazioarteko Zuzenbidea ikasketak egiten hasi da Deustuko Unibertsitatean, eta, ondoren, Nazioarteko Gatazken Konponbidearen atalari ekin nahiko lioke.
BERRIAko analisiaren (2018-9-22) laburpena: Harold Gooden mezu interesgarria Donostian: “Hau ez da presoak edo biktimak; presoak eta biktimak da hau”. Iraganarekiko eta etorkizunarekiko ikuspegiak ikuspegi, presoek eta ezker abertzaleak elkarbizitzaren alde egindako pausoak nolabaiteko lasaigarri izan ahal dira ETAren biktima asko eta askorentzat —oinarri garrantzitsua da ETAk eragindako kalteaz plazaratutako adierazpena—, eta ETAren biktima anitzen jokaera integratzailea puzgarri izan ahal da presoentzat eta ezker abertzalearentzat. Behar handia dago, eta urrats gutxitxo egin dira. Presoak eta ETAren biktimak. Edo ETAren biktimak eta presoak. Uztartzea, aintzat hartuz tempusak direnak direla: biktimena erreparatuz joateko, borondate onaz gain, denbora beharko da; presoenak premia du, eta urriaren 20ko manifestazioan jauzi kuantitatiboa eta kualitatiboa emateko aukera bat izango da.♦
BERRIAko analisiaren (2018-9-13) laburpena: 1998an nazio estrategia partekatu bat jarri zen abian, Lizarra-Garaziren ondorioz. 2018ko egoera da… Karmelo Landak Argia-n idatzi du “dimentsio estrategikoa duen” nazio egitasmorik ez dagoela. (…) German Kortabarria ELAko idazkari nagusiaren alboko ohiak esan izan du Lizarra-Garaziko “entzierroan” alderdi politikoak zirela “zezenak”, eta eragile sozial eta sindikalak, “joaldunak” besterik ez. Nekez ikusiko da Lizarra-Garazi II-rik, molde horretako egitasmorik. Horrek ez du esan nahi prozesuren bat ez denik abiatuko. Dena dela, biharko egunean zeozer balego ere, zail izango luke aurrera egitea Euskal Herrian nazio kontzientzia zabalagoa ez badago. Baina, gaur-gaurkoz, kontzientzia nazionala eskailera batzuk gorago ez egote hori ez da alderdi politikoen errua bakarrik.♦
Azken iruzkinak