Kategoria: Iruzkin garatuak (Page 20 of 31)

Gure Esku Dago-k pedagogia egiten segitzen du. 2013ko ekainean sortu zenean ekin zion zeregin horri, autodeterminazio eskubidea edo –termino honi heldu zion– erabakitzeko eskubidea politikarien zurrunbiloan eta lokatzetan sartuta zegoela irizten ziolako, eta, ondorioz, horrek “gatazka” sortzen zuelako. Bi urteko ibilbide emankorarren ostean, joan den ekainean estadioetako-eta ekitaldietan beste jauzi bat eman zuen: “Erabakiaren aroa hasi da”. Hau da, galdeketena. Esan zuen Zelai Nikolas eledunak BERRIAn: “Gure Esku Dago ez da sortu erabakitzeko eskubidea urteetan eta urteetan aldarrikatzen ibiltzeko. Eskubide hori praktikara eraman nahi dugu”. Pedagogiaren bigarren partea hasi du orain, lehengo astean ezohiko batzarra eginda: erabakia gauzatzeko urratsak finkatu nahi ditu, eta “zer, noiz eta nola erabaki” galderei erantzuteko adostasunari garrantzia emango dio. Hala ere, oraindik Gure Esku Dago-k, pixka bat edota oro har, itzulinguruka jarraitzen du. Hala, bidea urratzeko, datorren urteko ekainaren 12an “erabakitzeko adierazpenak” aurkeztuko ditu. Burujabetza prozesu bati ekiteko baldintzak sortzen joatea da kontua, oraindik ez baitago nahikoa baldintzarik. Baina konkreziorako garaia ere bada, eta orain jakin da hark sustatuta Gipuzkoako Goierriko 22 herrietan –ia 70.000 biztanle– hurrengo ekainaren 19an galdeketak egingo dituztela; menturaz, ibilbide luze bati esker baldintzarik onenetakoak han baitaude –Diman eta Ispasterren ere izango dira; Etxarri Aranatzen eta Arrankudiagan egin ziren–. Elementu katalizatzaile bila jarraitzen du Euskal Herriaren parte batek.♦

“Eustatek argitaratzen du zenbat ordaintzen duen estatuak hemen [EAEn]. Kalkulua egin dut, eta azken hamalau urteetan ordaindutakoa baino 15.000 milioi gutxiago jaso ditugu. (…) Balantzak oso argi daude, baina ez dakigunez geure burua defendatzen, ia ez da entzuten halako datu funtsezko bat. Nori bururatzen zaio halako estatistika garrantzitsua abuztuan argitaratzea, ohar huts batekin? Gure agintariek agerraldia egin eta azaldu beharko lukete hori, eta esan diet hori egiteko” (BERRIAko elkarrizketa). Pedro Luis Uriartek esan die hori “gure agintariei” (Jaurlaritzakoei, ulertzen denez), eta ez da edozein hura, frankismoaren osteko lehen Jaurlaritzan Ekonomia eta Ogasun sailburu izan zelako, eta garaiko kontzertu ekonomikoa hark negoziatu zuelako Espainiako Estatuarekin. Abuztuan argitaratu zen “halako estatistika garrantzitsua”, baina Uriarteren eskaera (oraindik?) ez dute kontuan hartu “gure agintariek”. Konfrontaziorako gogorik edo asmorik ez?

Moncloak Generalitateari 2012an itun fiskala ukatu zion garaian Katalunian subiranistak hasi ziren datu garrantzitsu bat zabaltzen: Katalunia estatu independentea balitz urtero 16.000 milioi euro gehiago edukiko lituzkeela. Baina utzi zioten itun fiskala eskatzen ibiltzeari. Estatu izan nahi dutela erabaki zuten.♦

Eneko Goia Donostiako alkateari gaur Kortxoeneaz galdetu dio Maite Artola kazetariak Euskadi Irratian, Faktoria saioan (2:30:00-2:32:10 tartean entzun daiteke): “(…) Tokirik badu Donostiako Udalak eraikin hura okupatu zuten gazteei eskaintzeko?”.

Ez dira Goiaren historiako bi minuturik onenak izan: “Bai. Zuk egiten duzun galderan dago erantzuna. Gure betebeharra da Donostian egon daitezkeen eskaera edo jarduera ezberdin guztiekin tratu berdintsua izatea. Hori da, hain zuzen ere, egiten diren eskarien aurrean erantzun dudana. Kortxoenea proiektua eraikuntza pribatu batean zegoen, eta han jabe bat dago (…), hark eskubide bat zeukan gauza bat egiteko, eta hori udalaren aldetik horrela da eta gutxi dago esateko. Hortik aurrera hor barruan ematen diren jarduerak interesgarriak izan daitezke, nik hori ez dut ukatzen; niri ondo iruditzen zait ekimenak egotea, zergatik ez? Baina guk dauzkagu dauzkagun baliabideak, eta mugatuak dira, eta eskain dezakegu egiten diren jarduerak gure kultura sarean ditugun baliabideekin ahal den moduan erantzuten, aukerak eskainiz, eta horretan irekita gaude. Eta gero udalarenak diren lokalak emateko orduan, gure obligazioa da jardutea ahalik eta kriterio objetiboenekin, eta guk gaur 95 lokal eskatzaile ditugu gure hirian, (…) ezin erantzunik [gaude], (…) eta nik ez dut ikusten arrazoirik edo ez litzaidake bidezkoa irudituko momentu honetan 95 horiek bazter batean utzi eta honi [Kortxoeneari] halako preferentzi tratamenduren bat eman behar izatea”.

Bistan da: udalak Kortxoenearen auzi sozial honetan “gutxi” du esateko; “baliabide mugatuak” ditu (bai?; Tabakalera nola bete ez daki); udal kultur sarean txertatzeko aukera baino ez die ematen; “kriterio objetiboenak” erabilita 95 lokal eskatzaile horiek(-eta) bazterrean utzita Anoeta bezalako lokal tzar eta berri batean udalak berriro milioak gastatuko ditu jabe pribatu baten mesedetan… Bukaeran dago arrazoia: ez da udalaren lehentasuna Kortxoenea. Gizarte eredu desberdinen talka Europako Bizikidetza Hiriburua izateko bezperatan.♦

Egoitz Urrutikoetxeari BERRIAn egindako elkarrizketan ez dugu sartu galdera-erantzun hau. Hemen doa:
– Larunbatean etxera itzuli zinenetik joan al zara Hego Euskal Herrira? Edo asmorik bai?
– Ez naiz joan, eta joateko asmorik ere ez dut, badaezpada. Begira zer pasatu zaion Iruñeko mutil horri… [Peio Jon Santxez Mendazari buruz ari da Urrutikoetxea. Bizitza arrunta daraman arren, Ertzaintzak aurreko astean Santxez ETAko buruzagitzat jo zuen publikoki, eta hedabide batzuek, argitaratu]. Bildoze-Onizepean nago larunbatetik, familiaz gozatzen eta alabez arduratzen, plazerez, eta Euskal Herriko arnasa hartzen ere bai. Baionara joango naiz egun hauetako batean, datorren astean Parisera itzuli aurretik. Baina Hegoaldera, ez-ez, badaezpada”.♦

2010ean, Loiolako 2006ko elkarrizketen garaiko prozesuaren liburua argitaratu zuen Imanol Murua Uriak (Loiolako hegiak), eta orain ETAren jarduera armatuaren bukaeraz aterako du beste bat. Abenduaren 3an aurkeztuko du, Donostian, 10:30ean, Elkar-ek Fermin Kalbeton kalean daukan dendan (koedizioa: Elkar-BERRIA). Hain zuzen, 2007ko ekainean ETAk su-etena hautsi zuenetik 2011ko urrian jarduera armatuaren betiko amaiera jakinarazi zuen arte zer gertatu zen argitzen saiatu da Murua. Adierazpen eta agirietako lerroartekoak-eta interpretatuta ETAren jardun armatuaren bukaera bazetorrela aurreikusiz, 2010eko udaberrian Nevadako Unibertsitateko (Reno, AEB) Euskal Ikerketa Gunean proiektuaren asmoa aurkeztu zuen, eta iazko azaroan, doktore tesia bera. Ikerketa hori libururako moldatu du, kronika moduan. Leitu, azpimarratu eta ongi gorde beharko da.♦

“(…) Berriki bizikidetza eta pertsonen egiazko askatasun eraginkorra murrizten zuten baldintzatzaile totalitariorik izan gabe, gizarteak res publikoaren kudeaketan parte hartze handiago bat eskatu eta galdatzen du, legezko berme guztiekin hiritar borondatearen egikaritze libre eta demokratikoari bide emango dioten demokrazia zuzeneko formulen bitartez. (…) Europako beste udalerri batzuen jurisprudentziak eta eskarmentu munizipalistak parte hartzeko gune berri bat ireki dute lotesleak ez diren eta erreferendum ez diren herri kontsulten bitartez, non udalek herritarrek udal politikei buruz duten iritzia kontsulta dezaketen”. Eta Hiritar Kontsulten Erreglamendua onartu zuen. Donostiako Udalean. Joan den apirilean. Lau udal taldeek, aho batez: Bilduk, PSE-EEk, PPk eta EAJk.

Gaur egun Euskal Herrian askatasun egoera badago, gizarteak res publikoan parte hartze handiagoa eskatzen badu, erakunde publikoek kontsultei lege babesa ematerik badute, herritarren borondatearen berri izateko tresnak —demokrazia zuzeneko formulak— badaude eta Europako herrialde aurreratuenen pare jartzerik badago, EAJk, PSEk eta PPk —Donostian Hiritar Kontsulten Erreglamenduaren alde azaldu ziren haiek— zergatik botako lukete atzera EH Bilduren Herritarrak Ahalduntzeko Lege proposamena? Mario Benedettik, politikari buruz: “Erantzun guztiak genituela uste genuenean, bat-batean galdera guztiak aldatu zituzten”.♦

Galdeketa Legea (I) 

Independentisten artean EH Bilduk kritika (gutxi) batzuk jaso ditu EAEko Herritarrak Ahalduntzeko Lege proposamena aurkeztu duelako, bidea hori ez delakoan, eta katalanena segitzeko eskatzen diote. Katalunian, ordea, honaino iristeko, besteak beste Galdeketa Lege bat onartu zuen parlamentuak 2014ko irailean, eta han oinarrituta deitu zuen Artur Masek iazko azaroaren 9ko galdeketa, katalan estatuari buruzkoa. Kataluniako Kontsulta Lege horrek erkidegoko Autonomia Estatutaren 122. artikulua garatu zuen, eta Generalitateari kontsultak deitzeko ahalmena ematen dio. Emaitzak ez dira bete beharrekoak, baina hor dago balio politikoa. Espainiako Auzitegi Konstituzionala legez baliogabetzen ari da katalan subiranisten saio oro, baina jakinekoa zen hori gertatuko zela. Nazioarteko prozedura estandarra betetzea da katalanak egiten ari direna, modu baketsuak, demokratikoak eta politikoak erabiliz, Kataluniako gehiengo parlamentarioan oinarrituz, herritarrei hitza emanez eta Espainiako Gobernuari negoziazioa eskainiz. EH Bilduk gauza bera egin nahi du (Rebeka Uberak hori azpimarratu du BERRIAko elkarrizketan). Beharko ditu aliatuak, gogotik landu beharko du aliantza politika. Katalan independentistak blokean ari dira.♦